Selectieve distributie en het Europees mededingingsrecht
Op 4 oktober 2017 heeft de Rechtbank Amsterdam een uitspraak gedaan in een geschil tussen een producent van sportartikelen (Nike) en een distributeur (Action Sport) die onderdeel uitmaakte van een door Nike opgetuigd selectief distributiestelsel.
Wat was er aan de hand? Het bekende Amerikaanse bedrijf Nike verkoopt haar sportartikelen in Europe via een zogenaamd selectief distributiestelsel, hetgeen kort gezegd betekent dat de verkoop verloopt via door Nike geselecteerde distributeurs. Deze distribiteurs dienen te voldoen aan diverse (kwaliteits)eisen die waren vastgelegd in een “Policy”. Daarin is ook vastgelegd dat er alleen toegelaten distributeurs kunnen toetreden tot het selectief distributiestelsel en dat levering aan of via niet toegelaten distributeurs verboden is.
Action Sport was zo’n toegelaten distributeur. Op een zeker moment heeft Action Sport Nike artikelen verkocht via de website Amazon. Amazon was echter geen geautoriseerde distributeur. Soortgelijke “e-tailers” als Zalando en Otto waren overigens wel toegelaten tot het selectief distributiestelsel. Nike heeft vervolgens Action Sport hierop aangesproken en haar erop gewezen dat er géén producten via Amazon mochten worden verkocht. Action Sport sloeg die waarschuwing in de wind en bleef gebruik maken van Amazon als verkoopkanaal. Daarop heeft Nike de distributierelatie met Action Sport beëindigd.
Action Sport stelt zich in de procedure bij de Rechtbank onder andere op het standpunt dat het selectief distributiestelsel zoals opgenomen in de Policy in strijd is met het Europees mededingingsrecht en dat om die reden de distributierelatie niet beëindigd mag worden. De Rechtbank onderzoekt dit standpunt aan de hand van de bestaande jusrisprudentie van het Europesen Hof van Justitie. Volgens die jurisprudentie is een selectief distributiestelsel niet in strijd met het Europese mededingingsrecht, indien bij het toelaten van distributeurs objectieve criteria worden gehanteerd die voor alle potentiële distributeurs worden vastgesteld en zonder discriminatie worden toegepast. Daarnaast moet worden vastgesteld in hoeverre het selectief distributiesysteem noodzakelijk is.
De Rechtbank komt tot het oordeel dat de afspraken zoals opgenomen in de Policy objectieve criteria bevat die uniform en zonder discriminatie worden toegepast.
Daarnaast vindt de Rechtbank dat Nike producten luxegoederen zijn en dat de afspraken uit de Policy dienen om het merkimago in stand te houden, zodat er inderdaad sprake is van noodzaak. In dat kader stelt de Rechtbank vast dat de beperking om niet te mogen verkopen via bepaalde webplatforms, zoals Amazon, de toets der kritiek kan doorstaan. Distributeurs hebben namelijk wel de mogelijkheid om via andere - wel toegelaten - webplatforms online te verkopen. Daarnaast kunnen zij de producten ook via hun eigen website online verkopen.
De Rechtbank komt daarom tot de conclusie dat het selectief distributiestelsel niet in strijd is met het Europees mededingingsrecht en dat Nike Action Sport terecht aan de afspraken uit de Policy heeft gehouden.
Wilt u meer weten, neemt u dan contact met ons op.
Marc Stücken, 15 november 2017