Eisen aan het tuchtrecht van een vereniging !

Menige (sport-)vereniging heeft een eigen tuchtreglement. Op grond daarvan kunnen leden van de vereniging door het bestuur of bijvoorbeeld door een daartoe in het leven geroepen (tucht-) commissie worden aangesproken op hun gedrag tijdens de uitoefening van de activiteit waarvoor de vereniging werd opgericht, of hun gedraging op de terreinen van de vereniging. De procedure die daartoe gevoerd wordt, maakt deel uit van het tuchtrecht van een vereniging. 

Reglement
De verenigingen stellen daarvoor hun eigen regels op en vast in een reglement, een tuchtreglement .
Het is zinvol om in dit reglement de procedure zorgvuldig te beschrijven en die overigens ook te volgen. De mogelijkheid bestaat immers dat een lid van de vereniging die een maatregel door de tuchtcommissie opgelegd kreeg en het daarmee niet eens is, de rechter zal vragen om die maatregel - de uitspraak- te vernietigen. Enkele belangrijke uitgangspunten waaraan een eigen tuchtrechtprocedure zal moeten voldoen, blijken uit een uitspraak van de rechtbank Midden-Nederland van deze maand (maart 2014).

Wat is er gebeurd
Er heeft een jachtongeval plaatsgevonden, waarbij een persoon geraakt is door hagel uit het geweer van de jager, lid van de KNJV. Het gedrag van de jager werd ernstig in strijd geacht met de collegialiteit die de leden van de KNJV onderling dienen te betrachten.  De jager moet dan ook verschijnen voor het tuchtrechtelijk college, de Ereraad van de KNJV. De jager wordt berispt door de Ereraad.
De jager vordert in een procedure bij de rechter vernietiging van de uitspraak van de Ereraad. Die uitspraak zou (procedureel) onzorgvuldig tot stand zijn gekomen, maar ook inhoudelijk onjuist zijn.

Vernietiging
De rechtbank oordeelt dat een uitspraak van de Ereraad aangemerkt moet worden als een rechtspersonenrechtelijk besluit in de zin van artikel 2:14 en 15 BW. Dat betekent dat deze uitspraak vernietigbaar is als er bij de totstandkoming van de uitspraak fundamentele beginselen van procesrecht zijn geschonden en daardoor de beklaagde (i.c. de jager) in zijn verdediging is geschaad. Dat zou overigens ook gelden als er sprake was geweest van een bindend advies.

Beoordeling rechtbank
De rechtbank vernietigt de uitspraak. Daartoe overweegt de rechtbank dat het fundamentele procesrechtelijke beginsel van hoor en wederhoor is geschonden.
Gebleken was namelijk dat de Ereraad zijn oordeel (de berisping van de jager) had gebaseerd  op de tijdens de zitting door het slachtoffer overgelegd schriftelijke getuigenverklaringen en de getuigenis van een tijdens de zitting door het slachtoffer meegebrachte getuige. De jager was echter niet in de gelegenheid gesteld om zich over deze verklaringen uit te laten.
De Ereraad had daarmee in strijd gehandeld met artikel 10 lid 2 van het huishoudelijk reglement van de KNJV, dat voorschrijft dat partijen die betrokken zijn bij een geschil dat behandeld wordt door de Ereraad, kennis moeten kunnen nemen van alle op de zaak betrekking hebbende stukken en daarover hun standpunt moeten kunnen geven. Artikel 15 lid 1 sub c BW bepaalt dat een besluit van een orgaan van een rechtspersoon (deze uitspraak dus) vernietigbaar is wegens strijd met een reglement. Hier het huishoudelijk reglement.

Ten overvloede overwoog de rechtbank ook nog  dat de jager, voor het bepalen van een datum voor de zitting van de Ereraad, ten onrechte niet gevraagd om opgave te doen van de data waarop hij verhinderd zou zijn.
De rechtbank stelt dat de uitspraak is strijd is met de redelijkheid en billijkheid, waardoor deze eveneens vernietigbaar is. De rechtbank gaat over tot vernietiging van de uitspraak.

Extra
In deze procedure was door het verenigingsbestuur ook nog aangevoerd dat de rechtbank niet bevoegd zou zijn omdat de jager (volgens de statuten) eerst nog aan de Ereraad herziening had kunnen vragen. De rechtbank oordeelt dat de herzieningsprocedure niet als exclusieve rechtsgang in de statuten wordt beschreven en het feit dat de jager die procedure niet heeft gevoerd, maakt de rechtbank niet onbevoegd.

De uitspraak van de rechtbank kan hier worden gelezen.

Voor advies en vragen over deze materie kunt u bij de schrijver van dit artikel terecht.