Eigendomsvoorbehoud belangrijk, maar regel het goed !

Het ziet er naar uit dat de golf van faillissementen voorlopig nog niet voorbij is. Alleen al in januari van dit jaar werden er 715 bedrijven in staat van faillissement verklaard. Ondernemers zullen dan ook voorlopig nog een aanzienlijk faillissementsrisico blijven lopen op hun debiteuren. Om deze risico’s zo veel mogelijk te beperken heeft het de voorkeur om inde overeenkomst zekerheden te bedingen. Zo zijn er verschillende contractuele afspraken mogelijk die de verhaalspositie van een ondernemer in het faillissement aanzienlijk kan versterken. Hierbij kan vooral gedacht worden aan het eigendomsvoorbehoud.

Een eigendomsvoorbehoud is een levering onder de opschortende voorwaarde van betaling. Ofwel, de verkoper blijft eigenaar van de goederen totdat de koper heeft betaald. Op het moment dat de vordering wordt voldaan, gaat de eigendom van rechtswege over op de koper. Het eigendomsvoorbehoud kan ook worden ingeroepen tegen de curator. Dus ook ná datum faillissement kan de ondernemer de goederen terugvorderen als de factuur niet betaald is.

Door deze sterke positie in het faillissement wordt het eigendomsvoorbehoud vaak door ondernemers gebruikt. De praktijk leert echter dat niet altijd zorgvuldig mee wordt omgegaan. Als een ondernemer zijn goederen opeist bij de curator dan zal de curator op zijn beurt het eigendomsvoorbehoud toetsen op zijn rechtmatigheid. Als de curator meent dat daarvan geen sprake is,  dan zal hij de goederen niet afstaan. De vraag of een eigendomsvoorbehoud rechtsgeldig is overeengekomen, moet worden beoordeeld aan de hand van de algemene bepalingen van het overeenkomstenrecht. Hieruit volgt o.a. dat een eigendomsvoorbehoud pas onderdeel uitmaakt van de overeenkomst als het eigendomsvoorbehoud uitdrukkelijk is overeengekomen. Helaas gaat het op dit punt vaak fout.

Het eigendomsvoorbehoud wordt vaak opgenomen in de algemene voorwaarden. Maar als de algemene voorwaarden (bijvoorbeeld) niet zijn overhandigd aan de wederpartij, dan maken ze geen deel uit van de overeenkomst. De betreffende bepaling kan soms ook voor meerdere interpretaties vatbaar zijn waardoor het niet duidelijk is, of er een eigendomsvoorbehoud is overeengekomen, en zo ja, welke goederen daaronder vallen. Een andere veel voorkomende fout is dat het eigendomsvoorbehoud uitsluitend wordt afgedrukt op de factuur. Deze factuur wordt in de regel pas toegezonden nadat overeenstemming is bereikt. Ook dan zal het eigendomsvoorbehoud geen onderdeel uitmaken van de overeenkomst en een beroep daarop zal ook dan niet slagen.

Het is jammer dat door dit soort onzorgvuldigheden ondernemers maar al te vaak toch met lege handen staan. Hoewel het eigendomsvoorbehoud geen wondermiddel is, kan wel het faillissementsrisico op debiteuren gedeeltelijk worden afgedekt. En in deze tijden kan dit misschien net het verschil maken. Zorgvuldigheid en volledigheid zijn daarbij van groot belang.
Laat u hierover adviseren !

De advocaten van Blauw Tekstra Uding, zijn beschikbaar.